1. फसवणूक ओळखण्यासाठी विशेष क्रमांक मालिका: RBI ने बँकांना 1600 क्रमांक मालिका वापरण्याचे निर्देश दिले आहेत, जे फसवणूक टाळण्यासाठी महत्त्वाचे ठरणार आहे. ही मालिका बँकिंग व्यवहारांसाठी वापरली जाईल. यामुळे ग्राहकांना सहजपणे कळेल की त्यांना येणारा कॉल बँकेकडून अधिकृत आहे की नाही. याशिवाय, प्रमोशनल कॉल्ससाठी 140 क्रमांक मालिका राखीव ठेवण्यात आली आहे.
2. ग्राहक डेटाबेसचे निरीक्षण आणि सुधारणा: फसवणूक कंपन्या ग्राहक डेटाबेसचा गैरवापर करून फसवणूक करत होत्या. या पार्श्वभूमीवर, बँकांना ग्राहक डेटाबेसचे नियमित निरीक्षण करण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत. अनावश्यक किंवा चुकीची माहिती काढून टाकणे आणि फक्त खातेदाराची अधिकृत माहिती ठेवणे अनिवार्य केले गेले आहे. यामुळे ग्राहकांच्या डेटावर नियंत्रण राहील आणि फसवणुकीच्या घटनांमध्ये घट होईल.
3. नोंदणीकृत मोबाइल क्रमांक अद्ययावत करणे: ग्राहकांचे नोंदणीकृत मोबाइल क्रमांक योग्य प्रकारे पडताळून अद्ययावत करण्याची प्रक्रिया बँकांना लागू करावी लागेल. यामुळे ग्राहकांचे खाते सुरक्षित राहील आणि अनधिकृत मोबाइल नंबरद्वारे होणाऱ्या फसवणुकीला आळा बसेल. याशिवाय, नोंदणीकृत मोबाइल नंबर अपडेट केल्यानंतरच तो व्यवहारांसाठी वापरण्याची परवानगी असेल.
4. ग्राहकांचे आर्थिक संरक्षण: नवीन नियमांमुळे ग्राहकांचे आर्थिक व्यवहार अधिक सुरक्षित होतील. राष्ट्रीयीकृत बँकांना त्यांच्या ग्राहकांचे आर्थिक खाते फसवणुकीपासून सुरक्षित ठेवण्यासाठी विशेष पावले उचलण्याचे निर्देश दिले आहेत. ग्राहकांचे खाते सुरक्षित राहावे, यासाठी बँकांना त्यांच्या धोरणांमध्ये सुधारणा करावी लागेल.Fraud call
5. फसवणूक प्रकरणांवर जलद तोडगा: ग्राहकांच्या समस्यांचे निराकरण जलद गतीने करण्यासाठी बँकांना कार्यवाही करण्याचे निर्देश दिले आहेत. उदा., खातेदाराच्या मृत्यूनंतर वारसदारांना आर्थिक व्यवहारांसाठी जास्त त्रास होणार नाही. फसवणुकीची प्रकरणे जलद निकाली काढण्याची प्रक्रिया यामुळे सुलभ होईल.
6. डिजिटल फसवणुकीवर नियंत्रण: सायबर चोरटे डिजिटल तंत्रज्ञानाचा वापर करून नवनवीन प्रकारे फसवणूक करत आहेत. RBI च्या या नव्या नियमांमुळे डिजिटल फसवणुकीवर नियंत्रण ठेवता येईल. विशेष क्रमांक मालिका आणि डेटाबेसच्या तपासणीमुळे ग्राहकांना सतर्क राहता येईल.
7. ग्राहकांना मिळणारा दिलासा: राष्ट्रीयीकृत बँकांनी ग्राहकांना सुरक्षितता प्रदान करण्यासाठी त्यांच्या डेटाबेसचे अधिकाधिक निरीक्षण करण्याचे ठरवले आहे. यामुळे ग्राहकांना विश्वास वाटेल की त्यांची माहिती सुरक्षित आहे आणि त्यांचे आर्थिक व्यवहार अधिक सुरक्षित पद्धतीने होतील.
8. बँकिंग क्षेत्रातील बदलांची दिशा: या नियमांमुळे बँकिंग क्षेत्रात फसवणूक रोखण्यासाठी अधिक प्रभावी धोरणे लागू होण्याची शक्यता आहे. ग्राहकांच्या विश्वासाला बळकटी देण्यासाठी हा बदल महत्त्वाचा ठरेल. यामुळे बँकिंग व्यवहारांसाठी ग्राहकांचा कल वाढेल.
9. ग्राहकांच्या प्रतिक्रिया: ग्राहकांनी या बदलांचे स्वागत केले आहे. त्यांना वाटते की RBI ने योग्य वेळी योग्य पावले उचलली आहेत. ग्राहकांना आता बँकिंग व्यवहार करताना अधिक सुरक्षितता जाणवेल. फसवणुकीच्या घटना टाळण्यासाठी ही एक सकारात्मक पद्धत आहे.
10. भविष्यातील परिणाम: या बदलांमुळे बँकिंग क्षेत्रात फसवणुकीच्या घटनांमध्ये लक्षणीय घट होईल. ग्राहकांचे आर्थिक संरक्षण वाढेल, आणि बँकांवरील विश्वास दृढ होईल. याशिवाय, या धोरणांमुळे बँकिंग व्यवस्थेत पारदर्शकता येईल आणि फसवणूक प्रकरणे पूर्णतः थांबवण्याच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल उचलले जाईल.Fraud call