PM Vishwakarma Yojana: आज नरेंद्र मोदी यांनी “पीएम विश्वकर्मा योजना”ची माहिती दिली. या योजनेचे उद्दीष्ट भारतातील पारंपारिक कौशल्य असलेल्या कारीगरांना आणि शिल्पकारांना आर्थिक सहाय्य देऊन त्यांचे कौशल्य वाढवणे आहे. या योजनेअंतर्गत कर्ज, कौशल्य प्रशिक्षण, स्टायपेंड इत्यादी सुविधा उपलब्ध आहेत. कारीगरांना कोणत्याही हमीशिवाय 3 लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज मिळेल, तसेच त्यांना व्यवसायासाठी प्रशिक्षण देण्याची आणि त्यांच्याद्वारे तयार वस्तूंना जागतिक ओळख मिळवून देण्याची योजना आहे.
ही योजना मुख्यत: 18 वेगवेगळ्या पारंपारिक व्यवसायांसाठी आहे, जसे की लोहार, शिंपी, मोची, सोनार, दगड फोडणारे इत्यादी. या योजनेसाठी अर्ज करणे सोपे आहे आणि त्यासाठी ऑनलाइन नोंदणीची प्रक्रिया सुरू करण्यात आली आहे.
पीएम विश्वकर्मा योजना हा भारत सरकारचा उपक्रम आहे, ज्याचा उद्देश पारंपारिक कौशल्य असलेल्या कारीगर आणि शिल्पकारांना आर्थिक आणि कौशल्यवृद्धीच्या संधी उपलब्ध करून देणे आहे. या योजनेचा लाभ समाजातील विविध घटकांतील कौशल्य संपन्न नागरिकांना मिळणार आहे, जे आपल्या हस्तकौशल्याद्वारे उपजीविका चालवतात.
या योजनेचा लाभ मिळणारे नागरिक:
1. हस्तकला आणि शिल्पकार:
भारतात अनेक पारंपारिक हस्तकला आहेत ज्या प्राचीन काळापासून चालत आलेल्या आहेत. या योजनेत अशा कुशल कारीगरांचा समावेश आहे, जे आपल्या कलेद्वारे समाजात योगदान देतात. यामध्ये सोनार (ज्युवलर), लोहार, शिंपी (टेलर), मोची (शू मेकर), वॉशरमन, आणि गवंडी (मेसन) यांचा समावेश आहे.
2. छोटे उद्योजक आणि पारंपारिक व्यवसाय करणारे:
टोपली, चटई, आणि झाडू तयार करणारे, बाहुल्या आणि खेळणी उत्पादक, बोट बांधणारे, मासेमारीचे जाळे बनवणारे इत्यादी व्यवसायांत काम करणाऱ्या नागरिकांनाही या योजनेचा लाभ मिळेल. पारंपारिक पद्धतीने व्यवसाय करणाऱ्या लोकांसाठी ही योजना फायदेशीर ठरेल, कारण ती त्यांना आर्थिक साहाय्य तसेच त्यांच्या व्यवसायाचे कौशल्य वाढविण्याचे प्रशिक्षण देते.
3. आर्थिक दृष्ट्या दुर्बल घटक:
या योजनेचा प्रमुख उद्देश म्हणजे आर्थिक दृष्ट्या दुर्बल कुटुंबांना मदत करणे आहे, जे पारंपारिक हस्तकलेत निपुण आहेत, परंतु आर्थिक मदतीच्या अभावामुळे आपली कला आणि कौशल्य वाढवू शकत नाहीत. या योजनेत अशा लोकांना कोणत्याही हमीशिवाय 3 लाखांपर्यंतचे कर्ज दिले जाते. त्यामुळे त्यांना आपला व्यवसाय वाढवण्याची आणि नवीन उपकरणे घेण्याची संधी मिळते.
4. महिलांना संधी:
पारंपारिक कलेत कार्यरत असलेल्या महिलांना सशक्त करण्यासाठी ही योजना महत्त्वाची ठरणार आहे. महिलांना विशेष प्रशिक्षण, आर्थिक सहाय्य, आणि स्टायपेंड दिला जाईल. अशा प्रकारे या योजनेत महिलांना आर्थिकदृष्ट्या आत्मनिर्भर होण्याची संधी मिळेल.
कौशल्यवर्धन आणि प्रशिक्षण:
या योजनेत लाभार्थ्यांना केवळ आर्थिक सहाय्यच नव्हे, तर कौशल्यवृद्धी करण्यासाठी खास प्रशिक्षणही दिले जाते. त्यात मास्टर ट्रेनर्सद्वारे 18 ट्रेडमधील लाभार्थ्यांना एक आठवड्याचे प्रशिक्षण दिले जाते. प्रशिक्षणादरम्यान दररोज 500 रुपये स्टायपेंड दिला जातो, ज्यामुळे त्यांना व्यवसाय चालविण्यासाठी आवश्यक कौशल्ये मिळतात.PM Vishwakarma Yojana
पात्रता:
या योजनेत सहभागी होण्यासाठी वयाची मर्यादा 18 वर्षे किंवा त्यापेक्षा जास्त ठेवण्यात आली आहे. अर्ज करताना लाभार्थ्यांना आधार कार्ड, पॅन कार्ड, उत्पन्न प्रमाणपत्र, जात प्रमाणपत्र, ओळखपत्र, पत्ता पुरावा, बँक पासबुक आणि मोबाईल नंबर यासारखी आवश्यक कागदपत्रे जमा करावी लागतील.
निष्कर्ष:
पीएम विश्वकर्मा योजना आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल कारीगर आणि शिल्पकारांना एक नवी दिशा देणारी आहे. ही योजना त्यांचे कौशल्य वाढवून त्यांना अधिक रोजगारसंधी उपलब्ध करून देते. भारतातील पारंपारिक कलेला आणि कारीगरांना या योजनेतून नवा संजीवनी मिळणार आहे, ज्यामुळे त्यांची आर्थिक स्थिती सुधारेल आणि त्यांच्या कलेला जागतिक स्तरावर मान्यता मिळेल.
पीएम विश्वकर्मा योजना अंतर्गत अर्ज करण्यासाठी अर्जदारांना ऑनलाईन पद्धतीने अर्ज करता येईल. या प्रक्रियेत काही सोप्या टप्प्यांचा समावेश आहे. येथे संपूर्ण प्रक्रिया दिली आहे:
पीएम विश्वकर्मा योजनाचा ऑनलाइन अर्ज करणे एक सोपी प्रक्रिया आहे. परंतु, त्यात काही गोष्टी लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे. येथे अर्ज प्रक्रिया, त्याचे फायदे आणि काही गोष्टी सांगितल्या आहेत:
ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया:
- अधिकृत वेबसाइटवर जा:
- सर्वप्रथम pmvishwakarma.gov.in या अधिकृत वेबसाईटला भेट द्या.
- नोंदणी करा:
- वेबसाइटच्या मुख्यपृष्ठावर “PM Vishwakarma Kaushal Samman Yojana”चा लिंक दिसेल. त्यावर क्लिक करून “Apply Online” निवडा.
- अर्जदारांनी त्यांची नाव, आधार नंबर, मोबाईल नंबर, आणि अन्य माहिती भरावी लागेल.
- कागदपत्रे अपलोड करा: अर्जासाठी आवश्यक कागदपत्रे:
- आधार कार्ड
- पॅन कार्ड
- उत्पन्न प्रमाणपत्र
- बँक पासबुक
- मोबाईल नंबर.
- अर्ज सबमिट करा:
- सर्व माहिती भरल्यानंतर, तुमचा अर्ज सबमिट करा.
- अर्जाच्या स्थितीचा ट्रॅक ठेवण्यासाठी अर्जदारांना ईमेल किंवा एसएमएसद्वारे अपडेट्स मिळतील.
फायदे:
- सोप्या प्रक्रियेचा लाभ: अर्जदार घरबसल्या सहजपणे ऑनलाइन अर्ज करू शकतात. कोणत्याही कचेरीत जाण्याची गरज नाही.
- कर्ज आणि प्रशिक्षण: कोणत्याही हमीशिवाय 3 लाखांपर्यंत कर्ज मिळते. तसेच प्रशिक्षणादरम्यान स्टायपेंडही दिले जाते.
- कौशल्यविकासाची संधी: लाभार्थ्यांना कौशल्यवर्धनाचे विशेष प्रशिक्षण दिले जाते, ज्यामुळे त्यांच्या व्यवसायात वाढ होईल.
अडचणी:
- डिजिटल ज्ञान आवश्यक: ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया असल्याने अर्जदारांकडे इंटरनेट आणि डिजिटल कौशल्य असणे आवश्यक आहे.
- कागदपत्रांची अचूकता: अर्ज करताना कागदपत्रे बरोबर असणे आवश्यक आहे. चुकीची माहिती दिल्यास अर्ज प्रक्रिया रद्द होऊ शकते.
या प्रकारे, पीएम विश्वकर्मा योजनाअंतर्गत अर्ज करण्यासाठी इंटरनेटचा वापर करून संपूर्ण प्रक्रिया पार पाडता येते.PM Vishwakarma Yojana